Secde-i sehv
Sual: Secde-i sehv, hangi hallerde ve nasıl yapılır?
CEVAP
Secde-i sehv [yanılma secdesi], farzın gecikmesi, farzın tekrarı, vacibin terki, vacibin gecikmesi, vacibin tekrarı ve vacibin değişmesinden dolayı, o namazın sonunda yapılması gereken iki secde ile Ettehıyyatü, Allahümme Salli, Allahümme Bârik ve Rabbena âtinâ okumaktan ibarettir. Şöyle yapılır:
Son oturuşta Ettehıyyatü okunduktan sonra, sağa selam verilir. Ondan sonra Allahü Ekber denilerek secdeye varılıp, üç kere, Sübhane Rabbiyel-â’la okunur. Ondan sonra, Allahü Ekber denilerek doğrulur. Az bir miktar duraklamadan sonra, tekrar Allahü Ekber diyerek, ikinci secdeye varılır. Yine üç kere, Sübhane Rabbiyel-â’la okunduktan sonra, Allahü Ekber denilerek doğrulur ve oturulur. Ettehıyyatü, Allahümme Salli, Allahümme Bârik ve Rabbena âtinâ okunup, önce sağ, sonra sol tarafa selam verilir.
Sual: Secde-i sehv nasıl yapılır?
CEVAP
Secde-i sehv yapmak için, tehıyyat okunup, bir tarafa selam verildikten sonra, iki secde yapıp oturulur ve Tehıyyat, Salli barik, Rabbena okunarak namaz tamamlanır.
Sual: Secde-i sehv yaparken, selam iki tarafa da verilebilir mi?
CEVAP
Evet iki tarafa da selam verdikten sonra veya hiç selam vermeden de secde-i sehv yapılabilir. Cemaatle yapılırken sadece sağ tarafa vermek daha uygun olur.
Sual: Hangi haller secde-i sehvi gerektirir?
CEVAP
Secde-i sehvi gerektiren haller şunlardır:
1- Farzın tehiri [gecikmesi]
2- Farzın tekrarı
3- Vacibin terki
4- Vacibin tehiri
5- Vacibin tekrarı
6- Vacibin tebdili [değişmesi].
Sual: Namazda sıra ile kılmak yani tertip farz mıdır?
CEVAP
Evet farzdır. Secdeler önce yapılsa, rüku sonra yapılsa namaz sahih olmaz.
Farzın tehiri halinde:
Sual: Farzın tehirinde secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Kıraati [Kur'an okumayı] unutup sadece Sübhaneke okuduktan sonra rükûa veya secdeye giden kimse, geri dönüp kıraati yaptıktan sonra, tekrar rükû ve secdeyi yapar. Farz tehir edildiği için secde-i sehv de gerekir. Rükû ve secdeyi yapmazsa namazı sahih olmaz. Çünkü namazda tertip yani farzları sıra ile yapmak farzdır. Rükûu unutup secdeye giden, tekrar dönüp rükûu yapmazsa namazı sahih olmaz. Rükû yaparsa, namazın sonunda secde-i sehv de gerekir.
İki secde farzdır. Secdeleri peş peşe yapmak vacibdir. İki secdeden biri unutulup namaz içinde hatırlanınca hemen o secde yapılır, namazın sonunda da secde-i sehv gerekir. Son teşehhüdde Ettehıyyatü okuyacak kadar oturmayanın da namazı sahih olmaz. İki rekâtlı namazda, ikinci rekâtta değil de üçüncü rekâtta otursa, 4 rekâtlı namazda, dörtte oturmayıp beşinci rekâtta otursa, namazı sahih olmaz; çünkü farz yerinde yapılmamış oluyor.
Farzın tekrarı halinde:
Sual: Üç secde yapan veya iki rüku yapanın, secde-i sehv ile namazı tamam olur mu?
CEVAP
Evet tamam olur.
Vacibin terki halinde:
Sual: Zammı sure, Fatiha veya Kunut dualarını okumayı unutanın secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip terk edilmiş oluyor.
Sual: Oturması gereken yerde kalkan, mesela 4 rekatlı farzlarda ilk teşehhüdde oturmayıp, kalkan secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip terk edilmiş oluyor.
Sual: Kalkılması gereken yerde, mesela ilk rekâtı kılıp, ikinci rekâta kalkmadan birinci rekâtta oturana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet, gerekir, çünkü vacib geciktirilmiş oluyor.
Sual: Teşehhüdde dua okunacak yerde Kur'an okuyana, mesela teşehhüdde Ettehıyyatüyü okumayıp Fatiha veya başka bir sure okuyana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü dua yerinde Kur’an okunmuş oluyor.
Vacibin tekrarı halinde:
Sual: Fatihayı peş peşe iki defa okuyana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü bu durumda vacip olan zammı sure gecikiyor ve vacip tekrar edilmiş oluyor. Ancak, Fatihayı sureden sonra da okursa, secde-i sehv gerekmez.
Sual: Fatiha ve zammı sureden sonra tekrar Fatiha okunsa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Fatiha tekrar edildiği halde secde-i sehv gerekmez. Çünkü orası kıraat mahallidir, orada ne kadar çok âyet okunursa okunsun secde-i sehv gerekmez.
Vacibin tehiri halinde:
Sual: Zammı sureleri birinci ve ikinci rekatlarda okumayı unutup üçüncü ve dördüncü rekatlarda okuyunca secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip tehir edilmiş oluyor.
Sual: Ettehıyyatüyü de okuyup tamamlamış olduğu namazdan sonra, unutup ayağa kalkarak vacip olan selamı geciktiren mesela iki rekatlı namazda, üçüncü rekata, üç rekatlılarda, dördüncü rekata, dört rekatlılarda ise beşinci rekata kalkan, secde yapmadan önce hatırlarsa, hemen oturup secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip olan selam geciktirilmiş oluyor.
Vacibin tebdili halinde:
Sual: Kur'an okunacak yerde dua okuyana, mesela kıyamda Fatihayı unutup Ettehıyyatü okuyana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip olan Fatiha terk edilmiş oluyor.
Sual: Eğer kıyamda Ettehıyyatüyü okuduktan sonra, Fatihayı da okursa secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez. Fatiha okunmuş oluyor. Kıraat mahalli olduğu için Ettehıyyatünün veya başka duaların okunması secde-i sehvi gerektirmiyor.
Sual: İmam, öğle ve ikindide hafif okuması gerekirken sesli okursa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacibin vasfı değiştirilmiş oluyor.
Sual: İmam, akşam, yatsı ve sabahta sesli okuması gerekirken hafif okusa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip terk edilmiş oluyor.
Secde-i sehv gerektiren haller
Sual: İlk Ettehıyyatüyü okuduktan sonra, yanılıp Allahümme... demek secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Tadil-i erkanı terk etmek veya Kunut dualarını unutmak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Son rekatta Ettehıyyatüyü okuduktan sonra, kalkıp bir veya iki rekat daha kılmak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Namaz içindeki bir şeyi, bir rükün miktarı düşünmek, sonraki rüknün veya vacibin gecikmesine sebep olursa secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir. [Başka namazdakini veya dünya işlerinden birini düşünmek secde-i sehvi gerektirmez. Rükün: Üç kere sübhanallah diyecek kadar zamandır.]
Sual: Unutarak iki rüku veya üç secde yapmak, secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Zammı surenin bir kısmını rükuda okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Dört rekatlı farzların, vitrin ve öğlenin dört rekatlı sünnetinin ilk oturuşunda Ettehıyyatü’den sonra, az da olsa bir şey okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: İlk oturuşta, iki tarafa selam verince hatırlayıp namaza devam edilse, namaz bozulmuş olur mu?
CEVAP
Hayır namaz bozulmuş olmaz, ama secde-i sehv gerekir.
Sual: Ayağa kalkınca, oturmaması gerekirken oturmuşsa ne yapar?
CEVAP
Namaz sonunda secde-i sehv yapar.
Sual: Dördüncü rekatta teşehhüd miktarı oturup, selam vermeden beşinciye kalkarsa, ne yapar?
CEVAP
Beşinci rekatın secdesini yapmadan hatırladıysa oturur, secde-i sehv ile namazını tamamlar.
Sual: Beşinci rekatın secdesini yaptıktan sonra hatasını anlarsa ne yapar?
CEVAP
Altıncı rekatı da tamamlayıp, secde-i sehv yapar. Farzı tamam etmiş olur. İki rekatı da nafile olur.
Sual: Namazda bir secdeyi unutan ne yapar?
CEVAP
Secdeyi unutan kimse, rüku’da veya secdede hatırlarsa, rüku’dan hemen; secdeden ise, oturduktan sonra, o secdeyi yapar, sonra rüku ve secdeyi iade eder. Farzı geciktirdiği için namaz sonunda secde-i sehv yapar. Yahut, bu secdeyi ve son oturuşta hatırladığı secdeyi son oturuş arasında veya sonunda yapar ve tekrar oturarak Ettehıyyatü’yü okur ve secde-i sehv yapar. Tekrar oturmazsa, namazı bozulur. (S. Ebediyye)
Sual: 4 rekatlı farzların ilk teşehhüdünde oturmayı unutup kalkmak, secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Birinci rekatı kılıp ikinci rekata kalkması gerekirken unutup oturmak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Birinci teşehhüdde Ettehıyyatüyü okuyacakken Fatiha veya başka bir sure okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Ettehıyyatüyü bitirmeden selam verilirse, o anda hatırlanınca, hemen secde-i sehv yapılır mı?
CEVAP
Evet.
Sual: Zammı sure unutulunca secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Kıyamda unutup Fatiha yerine Ettehıyyatü okursa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Eğer o anda hatırlayıp Fatihayı okursa secde-i sehv gerekmez. Çünkü kıyam kıraat mahallidir. Fazla bir şey okumak secde-i sehvi gerektirmez.
Sual: Son rekatta salli bariki okuyup kalkan secde-i sehv yapar mı?
CEVAP
Vacib olan selamı geciktirdiği için, secde-i sehv gerekir.
Sual: Son rekatta, Ettehıyyatüden önce Fatiha okunsa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Vacip olan Ettehıyyatü geciktiği için secde-i sehv gerekir.
Sual: Son rekatta Ettehıyyatüyü okuduktan sonra, kalkıp bir rekat daha kılanın namazı sahih mi?
CEVAP
Son rekatta oturduğu için secde-i sehv ile namazı sahihtir. Fakat bir rekat daha kılıp sonra selam verseydi, son kıldığı iki rekat nafile olurdu.
Sual: Vitri kılarken Kunut dualarını okumayı unutan ne yapar?
CEVAP
Namaz bitmeden hatırladı ise, namazın sonunda secde-i sehv yapar. Secde-i sehvi de unutana bir şey gerekmez. Yani tekrar kılmak gerekmez. Çünkü unutmak özürdür.
Sual: Sünnet kılarken, zammı sure yerine Kunut okuyana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Vacip olan zammı sureyi terk ettiği için secde-i sehv gerekir.
Sual: Dört rekatlı bir namazın birinci rekatında zammı sureyi unutup ikinci rekatta hatırlarsa ne yapar?
CEVAP
Hatırlayınca üçüncü rekatta okur, burada da unutursa dördüncü rekatta okur. Farzların 3. ve 4.rekatlarında da zammı sure okumanın mahzuru olmaz. Namazın sonunda secde-i sehv yapar. Dördüncü rekatta, okusa da, okumayı unutsa da yine secde-i sehv yapar. Secde-i sehvi de unutursa, bir şey yapmak gerekmez.
Sual: Bayram namazında imam ilk rekatta zevaid tekbirlerini getirmedi. Namazın sonunda secde-i sehv yaptı, namaz sahih oldu mu?
CEVAP
Vacipler unutulunca secde-i sehv kurtarır.
Sual: İki veya dört rekatlı bir farzın son rekatında yanılıp oturmadan kalkan ne yapar?
CEVAP
Secdeye varmadan hatırladı ise hemen oturur, sonunda secde-i sehv yapar. Secdeyi yaptıktan sonra hatırlamışsa, bir rekat daha kılar. Namazı nafileye döner. Farzı yeniden kılması gerekir.
Sual: Namazda ilk teşehhüdde oturmayıp kalkarken hatırlayan yapar?
CEVAP
Eğer iki diz yerden kesilirse, bir daha dönülmez yani oturup tehıyyat okunmaz ve namazın sonunda secde-i sehv yapılır.
Sual: Dört rekatlı bir namazın ikinci rekatında iken namaz bitti sanarak iki tarafa selam veren ve hemen hatasını anlayan kimse kalkıp namaza devam edebilir mi?
CEVAP
Evet namaza devam eder ve sonunda secde-i sehv yapar.
Sual: Dört rekatlı bir namazın ilk teşehhüdü unutulursa ne yapılır?
CEVAP
Secde-i sehv yapılır.
Sual: Vitir namazında Kunut dualarını okumadığını teşehhüdde iken hatırlayan ne yapar?
CEVAP
Secde-i sehv yapar.
Sual: Bazen neler okuduğumuzu, kaç rekat kıldığımızı şaşırıyoruz. Bu durumda ne yapmak gerekir?
CEVAP
İbadetlerde zan geçerlidir. Yani hangi taraf ağırlık basıyorsa öyle hareket edilir. İki tarafa da bir meyil yoksa iki taraf da % 50 ise buna şüphe [kuşku] denir. Mesela üç rekat mı dört rekat mı kıldım diye şüphe edilirse, iki tarafa da bir zan meydana gelmezse, yani galiba üç kıldım veya galiba dört kıldım gibi bir düşünce gelmezse, üç kılmış kabul edilerek bir rekat daha kılınır ve üçüncü rekatta oturulur. Çünkü üçüncü rekatın dördüncü rekat olma ihtimali vardır. Sonra da secde-i sehv yapılır.
Sual: Namazın ilk rekatında oturup bir şey okumadan kalkmak secde-i sehv gerektirir mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Kaç rekat kıldığını şaşırıp, namazda düşünmesi, sonraki rüknün veya vacibin, bir rükün zamanı kadar gecikmesine sebep olursa, bu arada, âyet ve dua okusa secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir.
Sual: Son rekatta oturmadan ayağa kalkan, o rekatın secdesini yaptıktan sonra hatırlarsa ne yapar?
CEVAP
Farz namazı, nafile şekline döner. Bir rekat daha kılıp, altıncı rekata tamamlar. Farzı nafileye döndüğü için yeniden kılması gerekir.
Sual: Seferde, dört rekatlı namazları unutarak tam kılmak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Mesbuk, imam selam verdikten sonra namazını tamamlarken, secde-i sehvi gerektiren bir iş yapsa, sonunda secde-i sehv yapması lazım mıdır?
CEVAP
Evet secde-i sehv lazımdır.
Secde-i sehv gerekmeyen haller
Sual: Zammı sureden önce ve sonra Fatiha okuyana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır gerekmez.
Sual: İkinci rekatta Fatihadan önce, Ettehıyyatü veya başka duaları okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Farzın son iki rekatında zammı sure okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Farzın son iki rekatında, Fatihadan sonra besmele çekmek veya herhangi bir dua okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Son rekatta, Ettehıyyatüden sonra birkaç dua okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Unutup salli barikleri, iki defa okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Ettehıyyatü veya Sübhanekeden önce unutup Besmele çekmek secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Farz namazların 3. ve 4. rekatlarında Fatihadan önce, yanlışlıkla herhangi bir dua okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Namazda unutup estağfirullah, elhamdülillah, Allahümmağfirli demek secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Sübhanekeden sonra, Ettehıyyatüyü, sonra da Fatihayı okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Birinci rekâtta okuduğu zammı sureyi, unutup ikinci rekâtta tekrar okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez. Unuttuğu için mekruh da olmaz.
Sual: Daha sonraki zammı sureyi okuyacak yerde daha öncekini okumak. Mesela Kevser suresini okuyup ikinci rekatta da, İhlası okuyacakken, unutup Fil suresini okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez. Unuttuğu için mekruh da olmaz.
Sual: Zammı sure okurken bir veya birkaç âyet atlamak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Son teşehhüdde Ettehıyyatüden sonra Fatiha veya başka dua okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez. Çünkü orası dua okuma yeridir.
Sual: Sureyi yarısına kadar okunduktan sonra, şaşırıp, yeniden başlamak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Ettehıyyatüyü veya Sübhanekeyi yarısına kadar okuduktan sonra, şaşırıp, yeniden başlamak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Başka bir namazı kılıp kılmadığını veya dünya işlerini düşünen, bir rüknün gecikmesine sebep olsa secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Sual: Tehıyyattan önce yanılıp Besmele çekilse, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Sual: Namaz içinde secde-i sehv gerekip gerekmediğini düşününce secde-i sehv yapmak lazım mı?
CEVAP
Hayır.
Sual: Hiç lüzum yokken ihtiyaten secde-i sehv yapılabilir mi? (mesela, kıraatte bir hata yapılması veya tadil-i erkanın tam yerine getirilmemesi gibi şüpheleri gidermek için...)
CEVAP
İhtiyaten secde-i sehv yapılmaz. Şüphe üzerine secde-i sehv olmaz. Kıraatte hata için yapılmaz. Kıraatte bir kelimeyi yanlış okuyunca veya bir harf sessiz çıkınca tekrar düzgün olarak okunduğunda, secde-i sehv gerekmez.
Sual: Namazda unutarak, ikinci rekatta, önceki rekatta okuduğu zammı surenin evvelindekini okumak veya bir sure atlayarak okumak mekruh olur mu ve secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Secde-i sehv gerekmez, unutarak bir önceki sureyi ve bir atlayarak okumak da mekruh değildir. Bunlar unutmadan da yapılsa secde-i sehv gerekmez.
Sual: İmam secde-i sehv yaparken de, camiye gelip, uymak caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.
Sual: Secde-i sehv yaparken, bir yanlış daha yapılsa, tekrar secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır. Her namazda bir secde-i sehv yapılır. Bir namazda birkaç defa yanılan kimse de bir defa secde-i sehv yapar.
Sual: Sehv secdesi yaparken sadece tehıyyatı okumak yeterli midir?
CEVAP
Sadece tehıyyatı okumak yeterlidir. Evla olanı salli barikleri de okumaktır.
Sual: Namazda secde-i sehv yaparken iki secde yerine bir secde yapsak sakıncası var mı?
CEVAP
Secde-i sehv yaparken secde bir defa yapılmaz, iki defa secde yapmak şarttır.
Sual: Secde-i sehvde Ettehıyyatüyü okumak vacip midir?
CEVAP
Evet.
Sual: Secde-i sehv unutulursa namazı tekrar kılmak gerekir mi?
CEVAP
Hayır gerekmez. Unutmak özürdür.
Sual: İmam, zammı surede yanıldı veya yanlışlıkla başka âyetlere atlayıp okumaya devam etmiş ise, ne yapmak gerekir?
CEVAP
Bir şey yapmak gerekmez. Öyle yapılır. Secde-i sehv de gerekmez. Devam eder. Bilmeden müdahale etmemelidir.
Sual: İmama uyup cemaatle namaz kılarken, şaşıran kimse secde-i sehv yapar mı?
CEVAP
Hayır yapmaz.
Sual: Namaz kılması haram olan üç vakitte, secde-i sehv caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir.
Sual: Maliki’de, namazdan çıkmak için, selam vermek farz olduğuna göre, secde-i sehv yapmak gerekince, selam vermeden mi, secde-i sehv yapmak gerekiyor?
CEVAP
Secde-i sehv yaparken, selamdaki niyetimiz, namazdan çıkmak olmadığı için, bir veya iki tarafa selam vererek, secde-i sehv yapmanın mahzuru olmaz.
Sual: Namazda zamm-ı sureden sonra yanlışlıkla, sadakallahülazim deyince secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır gerekmez.
Sual: Namazda, Sübhaneke’den önce veya sonra Ettehıyyatüyü okumak yahut Sübhanekeyi veya salli barikleri ikişer defa okumak, Rabbena’dan başka, birkaç dua daha okumak, secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hiç birisi gerektirmez. Sübhaneke okunacak yer, dua okuma yeridir. Orada başka dualar da okunsa yine secde-i sehvi gerektirmez. Yanılarak iki kere sübhaneke okunsa, üç kere okunsa yine secde-i sehvi gerektirmez. Salli barikten sonra, Rabbena ile başlayan bir çok âyeti kerimeyi dua niyetiyle okumak veya hadis-i şerif ile bildirilen duaları okumak selamı geciktirmek sayılmaz, secde-i sehv de gerekmez. Çünkü orası dua mahallidir.
Sual: Zammı sureyi okumadığını rükûda veya rükûdan kalkınca hatırlayan ne yapar?
CEVAP
Rükûda hatırlayan hemen kalkar, zammı sureyi okuyup tekrar rükûya gider. Secde-i sehv yapması gerekmez. Rükûdan kalkınca veya daha sonra hatırlarsa geri dönmez. Sonunda secde-i sehv yapar.
Sual: Şafii ve Malikide selam verilince namazdan çıkılıyor. O halde, Hanefi bir imam sehiv secdesi yaparsa, Şafii veya Maliki biri ne yapmalıdır?
CEVAP
Onlar da selam verir. Çünkü secde-i sehv olduğunu biliyorlar. Namazdan çıkmaya niyet etmek farzdır. Burada secde-i sehv için selam verilince namazdan çıkmış olmuyorlar.
Kunut’u unutan
Sual: Zamm-ı sure okumak da, vitirde Kunut duasını okumak da vacib iken, ne diye zamm-ı sureyi okumadığını rükûda hatırlayan kalkıp zamm-ı sureyi okuyor da, Kunut duasını okumak için geri dönemiyor? Dönerse ne mahzuru vardır?
CEVAP
Unutulan Kunut için kıyama dönemez. Döner de, Kunut dualarını okursa, rükûa gitmeden secdeye gitmesi gerekir. Rükûu tekrar ederse, kasten iki rükû yaptığı için namaz bozulur, çünkü rükû, kıraatten hemen sonradır. Kunut’u okumasa da, secde-i sehv gerekir, dönüp geriye okusa da secde-i sehv gerekir. Uygun olanı, rükûda Kunut’ları okumadığını hatırlayan kimse, artık geri dönmez. Secde-i sehvle namazını tamamlar. (Redd-ül muhtar)
Secde-i sehvden sonra
Sual: İmam secde-i sehv yaptıktan sonra cemaate uyan, cemaat sevabına kavuşur mu?
CEVAP
Evet.
Sual: Herhangi bir rekatta Fatiha okumayı unutan, bunu namaz içinde telafi edebilir mi?
CEVAP
Hanefi’de, Fatiha okumak vacibdir. Fatihayı unutan, secde-i sehv yapar. Maliki’de ise, Fatiha okumak farzdır. Bir rekatta, farz terk edilince, secde-i sehv ile namaz kurtulmaz. Namazı tekrar kılmak gerekir.
Üçüncü rekâtta oturmayan
Sual: Üç rekâtlık namazda, üçüncü rekâtta oturmayı unutarak, dördüncü rekâta kalkan kimse, secdeyi de, yaptıktan sonra hatırlasa, rekâtı beşe mi tamamlar?
CEVAP
Teşehhüte oturmadığı için, beşe tamamlamaz, dörde tamamlayıp selam verir. Namaz nafileye döndüğü için, farzı tekrar kılmak gerekir. Eğer üçüncü rekâtta oturmuş olsaydı, unutup dördüncü rekata kalkıp beşinci rekatın da secdesini yapsaydı, o zaman beşe tamalardı. Secde-i sehvle namazı da sahih olurdu. Son ikisi de nafile olurdu.
Az bir şey
Sual: Ettehıyyatü’den sonra az bir şey okuyarak, üçüncü rekâtı geciktirene, secde-i sehv gerekiyor. Burada az bir şeyden maksat ne kadardır?
CEVAP
(Allahümme) dese, yahut sadece (Al...) bile dese, secde-i sehv gerekir. Hemen (Allahü ekber)e çevirip ayağa kalkarsa, secde-i sehv gerekmez.
Sual: Rükudan doğrulurken (Semiallahü limen hamideh) yerine, yanılıp (Allahü ekber) dense, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, secde-i sehv gerekmez.
Sual: Namazda, secde-i sehvi gerektirmeyen bir işi yapmanın veya bir duayı okumanın mahzuru olur mu?
CEVAP
Namazda secde-i sehv gerekmese de bazı işler mekruhtur. Mesela namazda Kâfirun suresinden sonra, Nasr suresini okumak yerine Kevser suresi okunsa, secde-i sehv gerekmez ama mekruh olur. Unutularak okunursa mekruh olmaz. Sübhanekeden önce Besmele çekmek, başka dua okumak, mesela Ettehıyyatü'yü okumak gibi şeyler secde-i sehvi gerektirmese de, bunları bilerek yapmak caiz olmaz.
İki kere Fatiha okumak
Sual: Namazda vacibin tekrarında secde-i sehv gerekiyor. Fatiha’yı bir defa zamm-ı sureden önce, bir de zamm-ı sureden sonra okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Gerektirmez; çünkü orası kıraat [okuma] yeridir. Fatiha peş peşe iki kere okunursa, vacib tekrar edildiği için secde-i sehiv gerekir. Eğer farzların son iki rekâtında, Fatiha peş peşe iki kere okunsa, orada Fatiha okunması, esah olan kavle göre vacib olmadığı için, secde-i sehv gerekmez, mekruh da olmaz. Farzların son iki rekâtında, zamm-ı sure okunmaz. Okunursa veya peş peşe iki kere okunsa da, secde-i sehv gerekmez; çünkü orada zamm-ı sure okumak vacib değildir. (Redd-ül muhtar)
Fatihayı iki kere okumak
Sual: Kıyamda Fatiha, unutularak peş peşe iki kere okunsa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Unutularak ilk iki rekâtta okunursa secde-i sehvi gerekir. Üçüncü ve dördüncü rekâtlarda okunursa secde-i sehv gerekmez; çünkü son iki rekâtta Fatiha okumak sünnettir. Diğer sünnetleri unutarak iki defa okumak da secde-i sehvi gerektirmez. Mesela sübhaneke ve salli barikler unutularak iki defa okunsa secde-i sehv gerekmez.
Üçüncü ve dördüncü rekâtlarda Fatihayı okumak unutulsa yine secde-i sehv gerekmez; çünkü son iki rekâtta Fatiha okumak sünnettir.
Sünneti tekrar etmek
Sual: Namazda sünnetleri, mesela Salli Barik’leri birkaç defa okusak, Sübhaneke’yi tekrar etsek, rükû ve secdedeki tesbihleri, 21 kere, 41 kere 100 kere çeksek, celsede ve kavmede çok dursak secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Secde-i sehv gerekmez; fakat kasten yapılırsa sünnete uyulmamış, mekruh işlenmiş olur. Rükû ve secde tesbihleri, en fazla 11’e kadar okunabilir. Abdestte de, sünnet olan miktardan yani üçten fazla yıkamak mekruhtur.
Zamm-ı sure okumak
Sual: Farzların veya kaza namazının 3. ve 4. rekâtlarında, kasten veya unutarak, Fatiha’dan sonra, zamm-ı sure okumak veya besmele çekmek, secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Secde-i sehv sakıt olur
Sual: Secde-i sehv yaptığı takdirde, sabah namazını kılarken güneş doğacaksa, ikindiyi kılarken mekruh vakit girecekse, secde-i sehv sakıt olur mu?
CEVAP
Evet, sakıt olur. Yani artık secde-i sehv yapılmaz. (Dürr-ül-muhtar)
Secde-i sehv yapılmasa
Sual: Secde-i sehv gerektiği halde, şüphelenip secde-i sehv yapmayanın bu namazı sahih olur mu?
CEVAP
Evet, sahih olur.
Namazda âyet atlamak
Sual: Namaz kılarken, sure içinde bir âyet atlansa sehv secdesi gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Kasten farzı tekrar etmek
Sual: Unutarak farzı tekrar eden, mesela üç secde yapan secde-i sehv yapıyor. Kasten yapınca da mı secde-i sehv gerekir?
CEVAP
Secde-i sehv yanılma secdesidir. Yanılınca secde-i sehv yapılır. Kasten yapılınca Hanefi’de secde-i sehv kurtarmaz. Günah işlemiş olur. Günah işleyenin de, tevbe etmesi ve bir daha işlememesi gerekir.
Esnerken okumak
Sual: Namazda esnerken okumaya devam etmezsek, bir rükün geçeceği için secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Esnemek elimizde değildir. Esneme bitene kadar ağzımızı kapatırız. Secde-i sehv de gerekmez.
Secde-i sehv gerektirmeyenler
Sual: Secde-i sehvi gerektirmeyen hususlar nelerdir?
CEVAP
Böyle soru yanlış olur, çünkü secde-i sehvi gerektirmeyen yüzlerce, binlerce mesele olur. Nelerin secde-i sehvi gerektirdiği bilinirse, onlardan başkasının gerektirmediği anlaşılır. Abdesti bozmayanlar nelerdir diye bir soru da uygun olmaz. Bozanlar bilinirse, diğerlerinin bozmadığı anlaşılır. Bozan ise sadece yedi şeydir. Bu yedi şeyi öğrenince diğerlerinin bozmadığı kolayca anlaşılır. Secde-i sehvi gerektiren haller ise, farzın gecikmesi ile tekrarı, vacibin terki, gecikmesi ve tekrarı ile değişmesidir. Bu altı husustan başkası, secde-i sehvi gerektirmez. Buna rağmen, çok sorulduğu için, secde-i sehvi gerektirmeyen bazı hususları aşağıya çıkardık:
1- Namazda, Sübhaneke okumak sünnettir. Unutulursa secde-i sehv gerekmez.
2- Fâtiha ve zamm-ı sureden sonra tekrar Fatiha okunsa, secde-i sehv gerekmez, çünkü orası kıraat mahallidir.
3- Kıyamda, Fatiha’dan önce, Ettehıyyatü sonra Fatiha okunsa, secde-i sehv gerekmez.
4- Namazda yanlış okuduğu bir kelimeyi düzeltip tekrar okuyunca, secde-i sehv gerekmez.
5- Zamm-ı sure okunurken, unutarak bir veya birkaç âyet atlansa, secde-i sehv gerekmez. Eğer üç âyet okunmuşsa mesele kalmaz.
6- Sübhaneke’den önce veya sonra Ettehıyyatü okunsa, secde-i sehv gerekmez.
7- Rükûdan kalkarken yanılıp Allahü ekber dense, secde-i sehv gerekmez.
8- Namazda bir sure atlayarak okumak, aynı sureyi tekrar okumak veya bir öncekileri okumak, mesela Kâfirun suresinden sonra, Nasr suresini okumak yerine Kevser suresi okunsa, secde-i sehv gerekmez, ama mekruh olur. Unutularak okunursa, mekruh da olmaz.
9- Namazda unutarak, ikinci rekâtta, önceki rekâtta okuduğu zamm-ı sureyi veya ondan öncekini okumak yahut bir sure atlayarak okumak secde-i sehvi gerektirmez. Kasten böyle okumak mekruh olur, fakat yine secde-i sehv gerekmez.
10- Farzların son iki rekâtında Fatiha unutulsa veya peş peşe iki kere okunsa, secde-i sehv gerekmez. Bu iki rekâtta Fatiha okumak, vacib değil sünnettir.
11- Farzların son iki rekâtında zamm-ı sure okunsa secde-i sehv gerekmez.
12- Namazda esnerken, bir rükün miktarı geçse de secde-i sehv gerekmez.
13- Namazda sünnetleri, mesela Salli Barik’leri, Sübhaneke’yi birkaç defa okumak, rükû ve secde tesbihlerini, 3’ten az ve 11’den fazla, mesela 21 kere, 41 kere, 100 kere çekmek, celsede ve kavmede sünnet miktarından çok durmak, secde-i sehvi gerektirmez, fakat bunları kasten yapmak mekruh olur.
Son iki rekâtta
Sual: Son iki rekâtta, Fatiha okumayı unutanın, secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Farz ve kaza namazlarında, secde-i sehv gerekmez, çünkü farzların son iki rekâtında Fatiha okumak vacib değil, sünnettir. Nâfilelerde, sünnetlerde veya vitirde ise, her rekâtta Fatiha okumak vacib olup, biri unutulursa secde-i sehv gerekir. (Hindiyye)
Mâlikî ve Şâfiî’de, her rekâtta Fatiha okumak farzdır. Bir ihtiyaçtan dolayı bu iki mezhepten birini taklit edenin, okuması farzdır. Okumazsa namaz sahih olmaz. Secde-i sehvle de kurtulmaz.
Duayı sesli okumak
Sual: Namazda Sübhaneke veya Salli Barikler unutularak sesli okunsa veya tekrar edilse, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Fatiha’yı sesli okumak
Sual: İmam, akşamın farzının üçüncü rekâtında, yatsının farzının üçüncü veya dördüncü rekâtında, sessiz okuması gerektiği halde, sesli okursa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet, gerekir.
Fatiha’yı unutmak
Sual: Bir kişi veya imam, unutup Fatiha’nın bir kısmını okusa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Fatiha’nın çoğunu okur da, azını unutursa, secde-i sehv gerekmez. Eğer yarıdan fazlasını unutursa secde-i sehv gerekir. (Hindiyye)
Esnemek
Sual: Namazda esnerken okunmuyor. Esneme süresi bir rüknü geçiyor. Secde-i sehv gerekiyor mu?
CEVAP
Gerekmez.
Açıktan okumak
Sual: Gizli okunacak yerde açıktan, açıktan okunacak yerde gizli okumanın hükmü nedir?
CEVAP
Gizli okunacak yerde, namaz caiz olacak miktardaki kıraati sehven açıktan okuyana veya açıktan okunması gereken yerde, sehven gizli okuyana, secde-i sehv vacib olur. Az bir şey okunmuşsa secde-i sehv gerekmez. İmamın açıktan okuması gereken yerlerde yalnız kılan, gizlice okursa mahzuru olmaz. Çünkü tek başına kılan muhayyerdir, dilerse açıktan okunması gereken yerde açıktan okur, dilerse gizli okur. Fakat gizli okunması gereken yerde açıktan okuyana, secde-i sehv vacib olur. Çünkü imam olsun, yalnız kılan olsun gizli okunacak yerde, açıktan okursa vacibi terk etmiş olur. (Halebî)
.png){kind=small}
.png){kind=small}
