Hicri ayları tespit
Sual: Zilhicce ayının hilali, bir bölgeden görülmeyince, orada, takvimde bildirilenden bir gün sonra Kurban bayramı yapılıyor, ama Ramazan hilali, bir bölgeden görülemese de, dünyanın herhangi bir yerinden görülünce, her yerde görülmüş sayılıyor ve Ramazan başlıyor. Hicri aylar da böyle değil mi? Kurban bayramına kıyasla, hilal burada görülmedi denilerek, hicri aylarla, mübarek gün ve geceleri de bir gün sonraya almak doğru mudur?
CEVAP
Çok yanlıştır. Herhangi bir yerde Ramazan hilali görülünce, dünyanın her yerinde oruca başlanır, fakat hac, kurban ve namaz vakitleri böyle değildir. Bunlar, vakitlerinin bir yerde bilinmesiyle, başka yerlerde de böyle olmaları gerekmez. (İslam Ahlakı)
Diyelim ki, Zilhicce hilali İstanbul’da görülmedi, fakat Amerika’da görüldü. Zilhiccenin 10. günü Amerika’da bayram yapılır, İstanbul’da ise Zilhiccenin 11. günü bayram yapılır. Bayramın yapıldığı gün, değişirse de, Zilhicce ayında değişiklik olmaz. Bu incelik bilinmeyince, bayram yapılan günü o bölgede Zilhiccenin 10’u olur zannediliyor, yanlışlıklara sebebiyet veriliyor. Dünyanın bir yerinde, 10 Zilhicce, diğerinde 11 Zilhicce olur mu?
Hicri ayların hilali bir yerde görülünce bütün dünyada, görülmüş sayılır. Mesela Afrika’da hilal görülüp de Ankara’da görülmemişse, Ankara’dakilerin, (Biz hilali görmedik, Aşure günü 11. gündür) demeleri yanlış olur. Yani Afrika’da Muharremin 10. günü ise, Ankara’da 11. günü olmaz. Hicri aylar, miladi aylar gibi, dünyanın her yerinde aynıdır. Bu inceliğe dikkat etmeli, mübarek gün ve geceleri yerinden oynatarak karışıklığa sebep olmamalıdır.
Aşağıdaki haritada, bu seneki Muharrem ayına ait hilalin görülebileceği yerler, sarıya boyanarak gösterilmiştir. Bu bölgelerin herhangi bir yerinde hilal görülünce, bütün dünyada Muharrem ayı girmiş olur. Böylece bütün dünyadaki Aşure günü de 10 Muharrem olan 16 Aralık 2010 tarihinde olmuş olur. Bu seneki Muharrem hilalinin nerelerden görülmeye başlanacağı, 6 Aralık 2010 tarihli Türkiye Takvimi’nde de şu şekilde bildirilmiştir:
“Muharrem ayının hilâli, bugün Türkiye saati ile 10.54'de ilk defa, Büyük Okyanus (Yeni Zelanda açıkları), Papua Yeni Gine’nin güneyi ve Filipinler’in kuzey doğu açıklarından itibaren görülmeye başlayacaktır.”
Vakitlerle ilgili böyle konularda, çok kıymetli bir eser olan Türkiye Takvimi esas alınırsa hiçbir karışıklık olmaz.