Sual: Bir çocuk bir kadının sütünü emse, çocuk kimlerle süt kardeş olur?
CEVAP
İki yaşından küçük iki çocuk, aynı kadından süt emince, süt kardeşi olur.
Bir çocuk, bir kadının sütünü emince, bu sütün hasıl olmasına sebep olan erkek, bu çocuğun süt babası olduğu gibi, bu erkeğin babası da, süt dedesi, anası da, süt ninesi, kardeşleri de süt amca ve süt halası olur.
Çocuğun, süt anası ve süt babası ile ve bunların anaları, babaları ve kardeşleri ve çocukları ve her kuşaktan torunları ile evlenmesi, ebedi haramdır. Bunlarla soydan akraba olsaydı, yine evlenemezdi. Bu çocuğun çocukları, bunun süt anası veya süt babası ile evlenemez. Çocuğun hanımı, çocuğun süt babası ile ve çocuğun kocası da, çocuğun süt anası ile evlenemez. Aynı kadından emen oğlan ile kız, süt babaları başka olsa ve başka yıllarda emmiş olsalar bile, birbiri ile ve birbirlerinin çocukları ve torunları ile evlenemez.
Sual: Ağabeyimin hanımı, bir kızı emzirmiş. Bu kızla evlenmem haram mıdır?
CEVAP
Evet haramdır. O kız ağabeyinizin kızı sayılır, sizin de yeğeniniz olur. Öz kardeşinin süt kızı ile evlenmek haram olduğu gibi, süt kardeşinin öz kızı ile ve süt kardeşinin süt kızı ile de evlenmek haramdır.
Sual: Ağabeyim, amcamın hanımını emmiş. Amcamın kızı ile evlenebilir miyim?
CEVAP
Evet evlenebilirsiniz.
Sual: Bir çocuk benim hanımımı emdi. Bu çocuğun ablası bana namahrem mi?
CEVAP
Evet yabancıdır.
Sual: Amcamın hanımını emdim. Bu hanım ölünce amcam, başka bir kadınla evlendi. Bu kadın da bana süt annem gibi mahrem midir?
CEVAP
Evet mahremdir; yani yabancı değildir. Süt babanın başka hanımı da mahrem olur.
Sual: Hanımımdan süt emen çocuk büyüdü ve evlendi. Onun hanımı bana yabancı mıdır?
CEVAP
Süt oğlun hanımı, kendi öz oğlunuzun hanımı gibi gelininiz olur yani yabancı değil, mahremdir.
Sual: Sütünü emdiğim kadının kardeşi, yani süt dayım, benim ablamla evlenebilir mi?
CEVAP
Süt annenin ve kocasının yani süt babanın, nesebden ve süt emzirmekle hasıl olan akrabasının hepsi, süt çocuğunun akrabasıdır. Fakat süt çocuğun akrabası, süt annesinin ve süt babasının akrabası değildir. Mesela süt annenin erkek kardeşi, süt çocuğunun bacısı ile evlenebilir. Süt babasının kardeşi de evlenebilir.
Sual: Ağabeyim, amcamın hanımını emmiş. Amcamın kızları benimle de süt kardeş olur mu?
CEVAP
Amcanızın bütün kızları ağabeyinizle süt kardeştir. Sizinle hiç biri süt kardeş olmaz.
Sual: Süt kardeşliğinde, "Süt aşağı akar, yukarı akmaz" sözü doğru mudur?
CEVAP
Böyle bir şeyin aslı olmadığı Nimet-i İslam kitabında yazılıdır. Mesela bir kız, bir kadından süt emse, bu kadının bütün çocukları ile süt kardeş olur. Fakat bu kadının çocukları, emen kızın ablası ve küçük kardeşi ile de evlenebilir. Yalnız bu kız, onlara süt kardeş olur. Büyük-küçük diğerleri süt kardeş olmaz.
Sual: Amcamın büyük kızı, annemi emmiş. Amcamın diğer kızları ile süt kardeş olur muyuz?
CEVAP
Annenizden süt emen büyük kız ile hepiniz süt kardeş olursunuz. Annenizi emmeyen diğer kızların hiç biri, hiçbirinizle süt kardeş olmaz.
Sual: Süt kardeşin süt kızı da, süt kardeş hükmünde midir?
CEVAP
Evet süt kardeş hükmündedir.
Sual: Bir kişi, hanımının süt kızına şehvet ile dokunsa, kendi kızına dokunmuş gibi hürmet-i müsahere hasıl olur mu?
CEVAP
Evet.
Sual: (Bir kadın biberona sütünü sağsa, biberonun içinde inek sütü de olsa ve bu süt başka birinin küçük çocuğuna içirilse, bu çocuk, sütünü içtiği kadının çocukları ile süt kardeş olur mu?)
CEVAP
Kadının sütü, inek sütünden fazla ise süt kardeş olur. Az ise süt kardeş olmaz. Kadın sütü yoğurt yapılsa, çocuğa bu yoğurt yedirilse yine süt kardeş olmaz. (Merakıl felah, Dürer, Tahtavi)
Süt kardeşin kız kardeşi
Sual: Süt oğlunun veya süt kızının kız kardeşi ile evlenmek caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.
Süt kardeş kızı
Sual: Süt kardeşinin veya öz kardeşinin süt kızı ile evlenmek caiz midir?
CEVAP
Hayır caiz değildir. Çünkü kardeşinizin kızı demektir.
Sual: Oğlumun süt anasının kızı ile evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.
Sual: Kardeşimin kızını emziren kadının kızı ile evlenmek caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.
Kardeşin süt kardeşi
Sual: Küçük kardeşimin emdiği kadının kızı ile veya bu kadınla evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir.
Sual: Oğlum, bir kadını emmiş. Bu kadınla evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet oğlunun süt annesi ile evlenmek caizdir.
Sual: Süt kardeşimin yanında başı açık durabilir miyim?
CEVAP
Evet. Normal kardeşinizden farkı yoktur. Dinen kardeşinizin yanında nasıl durabilirseniz onun yanında da öyle durabilirsiniz.
Sual: Çocuklarımızı birbirine süt kardeş yapmanın faydası veya zararı ne olabilir? Nelere dikkat etmemiz gerekir? Her iki çocuk da birbirinin annesini emmesi gerekir mi, yoksa biri yeterli mi?
CEVAP
Süt kardeş genelde tavsiye edilmez. Ama ihtiyaç olursa yani bir arada büyüme gibi zorunluluklar varsa, süt kardeş yapılır. Birinin emmesi yeterlidir. Emen, emdiği kadının bütün çocukları ile kardeş olur.
Sual: Çocuğumuz olmuyor. Hanımdan süt gelmeye başladı. Küçük bir kız çocuğunu emzirmiş. Hanımım sütanne oldu mu?
CEVAP
Dokuz yaşından büyük bâkire kızdan süt gelse, sütünü bir çocuğa emzirse sütanne olur. Hanımınız da, emzirdiği çocuğun sütannesi olur. Sütün gelmesine siz sebep olmadığınız için, bu emzirilen kız çocuğu, sizin üvey sütkızınız olursa da önceki hanımdan olan çocuklarınız, bu kadının emzirdiği çocukla sütkardeş olmaz. (Hindiyye)
Sual: İslamiyet’te evlatlık olarak zikredilen kişi gerçek evlat olmadığı ve anne-babaya namahremiyeti devam ettiği için kız veya erkek bu çocuğu süt evlat yapmak marifetiyle bundan kurtulmak mümkün müdür?
CEVAP
Süt evlat yapılırsa mümkündür.
Sual: (Bu hususta hanımın suni bir şekilde memesinden süt alınıp çocuğa içiriliyor ve böylelikle kendisi ve kocasının varsa sair çocuğun vs. süt akrabası oluyormuş) Böyle bir usul caiz midir?
CEVAP
Kadının sütü varsa caizdir. Emen çocuğun da iki yaşını geçmemesi gerekir. Başka yolu da vardır. Çocuk erkekse, kadın o çocuğu abisinin hanımına emzirtir, yahut kız kardeşine emzirtir, böylece yeğeni olur. Çocuk kız ise, erkek aynı şeyi yapar, yani erkek kardeşlerinden birinin hanımına emzirtir veya kız kardeşlerinden birine emzirtir, böylece kız bunun yeğeni olur.
Sual: Bu durumda şahıs erkek kardeşinin hanımına emzirdiği için süt emmeden dolayı yeğeni olan çocuk ile ebedi mi mahrem olur? Yoksa eğer yengesi ile abisi boşanırlarsa yengesi ile akrabalığı sona erdiğinden bu çocuk ile olan namahremlikte biter mi?
CEVAP
Ebedi mahrem olur. Annesi ile ilgisi olmaz. O onun her zaman yeğenidir.
Sual: Babası Şafii, annesi Hanefi olan 2 yaşından küçük bir kız çocuğuna Hanefi olan bir hanım bir kaşık içinde süt verse süt annesi olur mu?
CEVAP
Hanefi’ye göre süt anne olur, Şafii’ye göre süt anne olmaz.
Sual: Dayımın oğluyla ortanca kardeşim süt kardeşler. Biz 3 kardeşiz onlar da 3 kardeş. Ortancalar süt emmiş. Ben ablamın süt kardeşinin büyüğü olana mahrem miyim?
CEVAP
Eğer, ablanız dayınızın hanımını emmişse, dayınızın bütün çocukları ile kardeş olur. Dayınızın oğlu annenizi emmişse, emen çocuk annenizin bütün çocukları ile kardeş olur.
Ablanızın süt kardeşinin büyüğü size yabancıdır, namahremdir, mahrem değildir. Onunla evlenebilirsiniz.
Sual: Bir kızın abisi teyzesini emmiş. Ve o kız şu anda teyzesinin oğlu ile evlendi. Bunların durumu nedir?
CEVAP
Bir mahzuru yoktur. Süt kardeşi olmaz. Eğer kız teyzesini emseydi, teyzesinin oğlu ile evlenemezdi. Abisinin emmesinin önemi olmaz. Süt aşağı falan akmaz.
Süt kardeşlik sebebi ile taklit
Sual: Hanefi mezhebindeki bir kimse, evlenip çocukları olduktan sonra, hanımının kendisinin süt kardeşi olduğu meydana çıksa ne yapılması gerekir?
CEVAP
Bir erkeğin, hanımı ile süt kardeş oldukları, ama 1-2 kere emmiş olduğu anlaşılsa, Hanefi’ye göre nikahları bozulur. Bunu kurtarmak için diğer mezheplerde bir çare aranır. Mesela Şafii veya Hanbeli taklit edilir. Çünkü Şafii’de ve Hanbeli’de ayrı ayrı beş kere doya doya emmedikçe süt kardeşi olmaz.
(Artık olan olmuş, evlenmişler, çocukları olmuş, yuvayı yıkmak uygun olmaz) diyerek evliliğe devam edilemez. Böyle hallerde, yalnız o hususta başka bir mezhebi taklit edilerek yuvanın yıkılması önlenir. Hanefi’de iki yaşından küçük bir çocuk, bir kadını bir defa emse, o kadının bütün çocukları ile süt kardeş olur. Şafii’de ise ayrı ayrı 5 kere doya doya emmesi gerekir. 2-3 defa emerek süt kardeş olan böyle karı-koca, Şafii mezhebini taklit ederek evliliklerini devam ettirebilirler. Şafii’yi taklit etmeden evliliklerini devam ettirmeleri mümkün olmaz.
(Şafii’ye göre süt kardeş olmaz) diyerek, bir Hanefi, süt kardeşiyle evlenemez. Ancak, evlendikten sonra süt kardeş oldukları meydana çıkmışsa, o zaman bir yuvanın yıkılmaması için Şafii mezhebi taklit edilir. Böyle bir zaruret olmadan süt kardeşle evlenmek caiz olmaz, nikah bâtıl olur.
[Hanefi ve Maliki’de bir defa, bir yudum emmekle süt kardeş olur. Şafii’de ve Hanbeli’de ise ayrı ayrı 5 kere doya doya emmesi gerekir. Şafii’de, iki yaşından yukarı iken emen, süt kardeş olmaz. İmam-ı a’zama göre, 30 aydan, Maliki’ye göre 26 aydan sonra emen süt çocuğu olmaz. Hanbeli’de, bir kavilde her yaşta süt emen, süt kardeş olur.]
Sütkardeşliğinde yaş
Sual: Bir erkek, hanımının sütünü içse, nikâhına zararı olur mu?
CEVAP
Nikâhına zararı olmaz, ancak, kadın sütünü zaruretsiz içmek caiz değildir. Bilerek içmek günah olursa da, büyük kimse, süt emmekle süt çocuğu veya sütkardeşi olmaz. Hanbelî’de, bir kavilde, her yaşta süt emen, sütkardeşi olur. Şafiî’de, iki yaşından büyükken emen, sütkardeşi olmaz. İmam-ı a’zama göre, 30 aydan, Malikî mezhebindeyse, 26 aydan sonra emen, sütkardeşi olmaz. Hanefî ve Malikî’de bir defa, bir yudum emmekle, sütkardeşi olur. Şafi’î ve Hanbelî’deyse, ayrı ayrı 5 kere, doya doya emmesi gerekir.
Sual: Yengem babaannesini emmiş. Yengemin halasının oğlu yengeme mahrem midir?
CEVAP
Evet, mahremdir. Çünkü yenge babaanneyi emmekle babaannenin kızı olmuş oldu, yani halası ile kardeş oldu. Halasının oğlu da kardeşinin oğlu olmuş olur. Kardeşin oğlu da mahrem olur.
Süt kardeşle konuşmak
Sual: (Süt kardeş olan kadınla konuşmak haramdır) deniyor. Böyle bir şey var mıdır?
CEVAP
Öyle bir şey yoktur. Süt kardeş kendi kız kardeşi gibidir; fakat halvet durumunda dikkatli olmalı. S. Ebediyye’de deniyor ki:
Ebedi mahrem olan 18 kadından biriyle halvet caizse de, yalnız süt kardeşle ve genç kaynana veya gelinle, fitne şüphesi olunca mekruhtur. Halvet, kapalı bir odada yalnız kalmaktır.
Sütbabaları farklı olsa
Sual: Kocası öldükten veya kendisini boşadıktan sonra, başkasıyla evlenen bir kadını, bir oğlan önceki kocasıyla evliyken, bir kız da yeni kocasıyla evliyken emse, bu oğlan ve kız birbiriyle evlenebilir mi?
CEVAP
Hayır. Aynı kadından emen oğlan ile kız, sütbabaları başka olsa ve başka senelerde emmiş olsalar bile, birbiriyle ve birbirlerinin çocukları ve torunlarıyla evlenemez. (S. Ebediyye)
Sütçocuğun anne ve babaları
Sual: Bir kadının sütünü emerek, onun süt çocuğu olan çocuğun, öz annesiyle sütbabası ve öz babasıyla sütannesi mahrem olur mu?
CEVAP
Hayır, mahrem olmaz. Yani öz annesiyle öz babası ve sütannesiyle sütbabası ayrılırlarsa, öz annesiyle sütbabası, öz babasıyla da sütannesi evlenebilir.
Sütkardeşlik
Sual: Sütkardeşlikte ölçü nedir?
CEVAP
Şu beyitte bildiriliyor:
Sütana baba akrabasının hepsi,
Sütçocuk evladı, zevc veya zevcesi.
Birinci mısraın açıklaması şöyledir:
Bir çocuk bir kadından süt emerse, emdiği kadın onun sütannesi olur, kadının kocası sütbabası olur. Aynen kanla olan akrabalık gibi olur. Sütannesinin kız kardeşi teyzesi olur, erkek kardeşi dayısı olur. Sütannesinin annesi büyük annesi olur. Sütannesinin bütün çocukları onun kardeşi olur, bunların çocukları da yeğenleri olur. Yani sütannesinin torunları bunun yeğenleri olur. Hiç biriyle evlenemez. Sütbabasının akrabaları da aynıdır. Sütbabasının erkek kardeşleri amcası olur, kız kardeşleri halası olur. Sütbabasının babası onun dedesi olur. Torunlarının hepsi onun yeğeni olur.
İkinci mısraın açıklaması şöyledir:
Sütçocuğun kendisi gibi, onun çocukları da, sütanneye, sütbabaya mahremdir. Sütkızın kocası, sütoğlanın hanımı da, sütanneye, sütbabaya mahremdir.
Sütkardeşin sütkızı da mahrem olur.
Bir kaide de şöyledir: Bir kadını bir çocuk emse, o çocuğa bu kadının bütün çocukları mahremdir, hepsi sütkardeş olur. Süt emziren kadına ise, sadece emzirdikleri mahrem olur, emzirmedikleri mahrem olmaz.
Sütkardeşin kızı
Sual: Ben doğmadan önce annem, halamı emzirmiş. Halamın kızıyla evlenebilir miyim?
CEVAP
Emzirince, halanız, annenizin kızı, yani sizin kız kardeşiniz oluyor. Onun kızı da sizin kardeşinizin kızı oluyor. Kardeş kızı ile evlenilmez. Bunun kızının kızıyla da evlenilmez.
Süt akrabalar
Sual: Sitenizde, (Bir erkek, sütteyze ve süthalasıyla, bir kadın da, sütamca ve sütdayısıyla evlenemez) diye yazıyor. Bunlar nasıl oluyor? Birer örnek verilebilir mi?
CEVAP
Bir kız, bir kadını emse, o kadının sütkızı olur. Bu sütkız, emdiği kadının bütün çocuklarına sütkardeş olur. Bu kadının erkek çocuklarının çocuklarına ise süthala olur, kız çocuklarının çocuklarına ise sütteyze olur.
Bir erkek çocuğu, bir kadını emse, o kadının sütoğlu olur. Bu sütoğlan, emdiği kadının bütün çocuklarına sütkardeş olur. Bu kadının erkek çocuklarının çocuklarına ise, sütamca olur, kız çocuklarının çocuklarına ise, sütdayı olur.
Sütbabasının kız kardeşine süthala, erkek kardeşine sütamca denir. Bunun gibi, sütannesinin erkek kardeşine sütdayı, kız kardeşine sütteyze denir.
Sütteyze, süthala, sütamca, sütdayı, kendi öz teyzemiz, halamız, amcamız ve dayımız gibi bize mahremdir. Babamızın ve annemizin süthala, sütteyze, sütamca ve sütdayıları da bize aynı şekilde mahremdir.
Sütbabanın hanımı
Sual: Sütbabam, yeni bir kadınla evlendi. Bu kadın bana mahrem midir?
CEVAP
Evet, mahremdir. Öz babanızın hanımı gibi olur.
Sütoğlun hanımı
Sual: Sütoğlumun hanımı bana mahrem midir?
CEVAP
Evet, mahremdir. Kendi gelininiz gibidir.
Sütkardeşin kardeşi
Sual: Annemden süt emen kızın, annesiyle veya kız kardeşiyle evlenmem caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir.
Süt bankası
Sual: Gönüllü kadınların vereceği sütlerle süt bankası kuruluyor. Sütü olmayan anneler, bu sütlerden alarak bebeklerini besliyorlar. Bunun dinen bir mahzuru olur mu?
CEVAP
Bir kadının sütünü içen bebek, onun süt çocuğu olur. Bu kadının sütünü emen bütün çocuklarla da sütkardeş olur. Evlenme yönüyle sütkardeş, öz kardeş gibidir. Süt emilen annenin, hiçbir çocuğuyla evlenemez. Böyle bir süt bankasından her bebeğe rastgele verilirse, ileride bilmeden sütkardeşiyle evlenenler olabilir. Bu, haram olur. Tıbben de çocukların hastalıklı olmasına sebep olur. Bu şekilde sütler birbirine karıştırılmamalı. Hangi anneden süt alındığı ve kimlere verildiği kaydedilirse, tutulan bu kayıtlar sütü alınan anneye ve süt verilen bebeğin yakınlarına verilirse, sütkardeşle evlenme yanlışlığı önlenmiş olur.
Sütkardeşlik için
Sual: Hanefî'de sütkardeşlik için en az ne kadar süt emmek gerekir? Kadın sütü, biberonla, kaşıkla veya inek sütüne karıştırılıp bebeğe verilse yahut bebek, sütle pişmiş yemekten yese, sütkardeşlik gerçekleşmiş olur mu?
CEVAP
İki buçuk yaşından küçük çocuk, bir damla süt emse, sütkardeşlik olur. Hattâ kadın sütü, bebeğin burnuna damlatılırsa veya kaşıkla, biberonla verilse de sütkardeşlik olur. Biberonda inek sütü varsa, inek sütü kadının sütünden azsa yine sütkardeşlik olur.
Kadın sütüyle pişmiş yemeği yemekle, sütkardeşlik olmaz. Süt pişmemişse ve yarıdan çoksa, sütkardeşlik olur.
Ölünün sütü
Sual: Bir çocuk, ölmüş kadının sütünü emse, o kadının çocuklarıyla sütkardeş olur mu?
CEVAP
Evet, olur.
Yaşlının sütkardeşliği
Sual: Ben evli olmayan bir kadınım. Ablamın evinden başka kalacak yerim yoktur. Bana yabancı olan eniştemle aynı evde yaşamak zorundayım. İhtiyaç hâlinde mezhep taklidi caiz olduğuna göre, Hanbelî mezhebini taklit ederek ablamın sütünü emip eniştemin sütkızı olabilir miyim?
CEVAP
Zaruret olunca mezhep taklidi caizdir. Hanbelî'de her yaşta emen sütkızı olur. Ancak Şâfiî’de ve Hanbelî mezhebinde ayrı ayrı 5 kere doya doya emmek gerekir. İkinci bir husus da, büyük bir kimsenin, annesinin sütünü bile emmesi caiz değildir. Eğer haramı mübah kılacak bir zaruret varsa, o zaman, Hanbelî mezhebini taklit edip, ablanızı beş kere doya doya emer ve eniştenizin sütkızı olabilirsiniz.
Süt akrabalığı
Sual: Evlenmemiş bir kızdan süt emilse, süt akrabalığı gerçekleşmiş olur mu?
CEVAP
Evlenmemiş kızdan genelde süt gelmez. Sarı sıvı gelirse süt hükmünde olmaz. Çünkü din kitaplarında şöyle yazıyor:
Mecmua-i Zühdiyye’de diyor ki: Süt ancak, doğum yapabilen kadından gelir. Doğum yapmamış küçük kızın memesinden çıkan sıvının, süt olacağına hükmedilemez. Bu sebeple bâkire kızın memesinden çıkan sarı suyun emzirilmesiyle nikâhın haramlığı sabit olmaz. (İbni Âbidîn)
Bâkire kadının memesinden çıkan sarı suyu emmekle, süt akrabalığı olmaz. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)
Çok nadir de olsa, evlenmemiş kızın göğsünden süt gelebiliyor. Çünkü Nimet-i İslam kitabında, (Dokuz yaşında olan bâkirenin memelerinden süt gelse, bu sütle süt akrabalığı hükmü sabit olur) deniyor.
