Sual: Hürmet-i musahere nedir?
CEVAP
Karşı cinse, şehvetle dokunmakla veya şehvetle ön avret yerine çıplak olarak bakmakla hâsıl olan duruma, hürmet-i musahere denir. Bir erkek, bir kadının herhangi bir yerine şehvetle dokununca, o kadının neseple veya sütle olan anası ve kızlarıyla, o erkeğin evlenmesi haram olur. Şehvetle dokunan kadınsa, o erkeğin neseple veya sütle olan babası ve oğullarıyla, o kadının evlenmesi haram olur. Kadın için, oğlu, damadı, babası ve kayınpederi; erkek için ise, kızı, gelini, annesi ve kayınvalidesi dışında, başka biriyle hürmet-i musahere olmasının nikâha zararı olmaz.
Mesela, bir erkek, kayınvalidesinin elini öperken şehvetlense, hürmet-i müsahere vaki olur. Hanımı kendisine ebedi haram olur. Bir gelin de kayınpederinin elini öperken veya başka şekilde dokununca şehvet hasıl olursa yine hürmet-i müsahere hasıl olur. Yani bu kadına kocası ebedi haram olur. Bir baba ile kızı veya torunu yahut bir anne ile oğlu veya torunu arasında hürmet-i müsahere olursa, karı-koca birbirine ebedi haram olur. (Bezzâziyye)
Şafii mezhebinde hürmet-i müsahere yoktur. Evli hanefiler arasında hürmet-i müsahere olursa, sadece nikah ve talakta Şafii mezhebine göre nikahlarını tazelemeleri gerekir. Böyle bir ihtiyaç halinde başka bir mezhebi taklit caiz ve gerekir. (Hadika)
Nikâhlı ve nikâhsız hısımlık
Sual: Hürmet-i musahere nedir ve bu sebeple kimlerle evlenilemez?
CEVAP
Musahere, evlenmekle meydana gelen hısımlık demektir. Buna sıhriyet de denir.
Hürmet-i musahere, evlenmekle meydana gelen haramlıktır. Yani buradaki hürmet kelimesi, haramlık demektir. Mesela, bir erkek, hanımını boşasa veya hanımı ölse bile kayınvalidesiyle asla evlenemez, evlenmesi haramdır. Kayınvalidesinin annesiyle de evlenemez. Bir gelin de, asla kayınpederiyle ve kayınpederinin babasıyla evlenemez.
Hürmet-i musahere denen haramlık durumu, meşru evlenmeyle meydana geldiği gibi, gayrimeşru ilişkiyle de meydana gelir. Şehvetle dokunmak, öpmek ve şehvetle ön avret yerine bakmakla da hürmet-i musahere vaki olur.
Hürmet-i musaherenin olması için, iki taraftan birinin şehvetlenmesi yeter.
Bir erkek, hürmet-i musahere olan kadının anasıyla, nineleriyle ve daha yukarıdaki analarıyla; kızlarıyla, kızının kızları ve daha aşağıdaki kız torunlarıyla evlenemez. Tersi de böyledir. Yani bir kadın da, hürmet-i musahere olan erkeğin babasıyla, dedeleriyle, oğullarıyla ve daha aşağıdaki torunlarıyla evlenemez.
Bir kadın, bir erkeğin ön edep yerine şehvetle baksa veya ona şehvetle elini dokundursa yahut da o erkeği şehvetle öpse, hürmet-i musahere sabit olur. Tersi de böyledir. Yani erkek de aynı şeyleri yapsa hürmet-i musahere sabit olur.
Bir kadın ayaktayken, fercine bakılırsa, tam görünmediği için hürmet-i musahere olmaz. Eğer kadın, dayanarak oturmuş olduğu halde fercine bakılırsa, tam görüldüğü için hürmet-i musahere sabit olur.
Bir kimse, ince bir örtü veya bir cam arkasından bir kadının fercine bakmış olsa; eğer ferci açıkça görünürse, hürmet-i musahere sabit olur.
Bir havuzun kenarında oturan bir kadının ferci, suyun içinde görünse, bir erkek de ona şehvetle bakmış olsa, bu görüntü kendisi değil benzeri olduğu için hürmet-i musahere sabit olmaz. Ancak, bir erkek, suyun içinde bulunan bir kadının fercine şehvetle bakarsa, bu durumda hürmet-i musahere sabit olur. Çünkü bizzat kendisine bakmış oluyor.
Aynada bir kadının fercini görmekle hürmet-i musahere sabit olmaz. Görünen bizzat kendisini değil benzeridir. [Bunun gibi, birinin yüzüne bakmayacağım diye yemin eden, aynadaki görüntüsüne baksa yemini bozulmuş olmaz, çünkü bu görüntü, kendisi değildir, benzeridir. (İbni Âbidin)]
Şehvetle dokunmak, kasten, unutarak, zoraki veya yanlışlıkla olsa da, hürmet-i musahereye sebep olur. Gece karısı zannedip kızını şehvetle öpmekle, hürmet-i musahere sabit olur. Kendi kızının başındaki saçlarını veya tırnaklarını şehvetle okşamakla da hürmet-i musahere olur.
Elbiseyle değil, çıplak olarak dokununca hürmet-i musahere sabit olur. Elbisenin, mantonun üzerinden dokununca hürmet-i musahere olmaz, fakat örtü ince olur da dokunanın eli, dokunulanın sıcaklığını duyarsa, hürmet-i musahere sabit olur.
Erkek, kadının ayağındaki çorabını okşarken ayağının yumuşaklığını hissetse, hürmet-i musahere sabit olur. Bir erkek, bir kadını örtüsünün üzerinden öpse; kadın, eğer erkeğin dudaklarının sıcaklığını hissederse hürmet-i musahere sabit olur.
Hürmet-i musaherenin olabilmesi için, kız çocuğunun 9 yaşında olması gerekir. Eğer 7-8 yaşlarında olup da, 9 yaşındaki gibi gösterişliyse, yine hürmet-i musahere sabit olur.
Şehvetle tutulan kadın, çok yaşlı, hatta şehvetten uzak olsa bile, hürmet-i musahere olur.
Şehvetsiz olarak tutan veya bakan bir kimse, onu bıraktıktan sonra şehvete gelse hürmet-i musahere sabit olmaz.
Bir sarhoş, kendi kızını şehvetle öpse; kızı da, (Baba, ben senin kızınım) dese, sarhoş da, kızını bıraksa yine hürmet-i musahere sabit olur.
Hanımına şehvetliyken kızına dokunsa hürmet-i musahere olmaz, çünkü şehveti kızı için değildir.
Şehvetlenmek, erkekte ereksiyonun meydana gelmesi veya daha önce ereksiyon varsa, bunun artmasıdır. İhtiyar erkeklerin, hadımın şehveti, kalbinin meyletmesi, o işten lezzet alması demektir. Kadınların şehveti de ihtiyar erkeklerinki gibidir.
(Yukarıdaki bilgilerin tamamı Fetava-i Hindiyye’den alınmıştır.)
Sual: Bir anne oğlunu, bir baba kızını kucaklayıp sevebilir mi? Bir ölçüsü var mıdır?
CEVAP
Bir anne, büyük de olsa oğlunu kucaklayabilir. Ancak insanlık icabı, hiç düşünmediği halde, bir şehvet hasıl olursa hürmet-i müsahere denilen durum ortaya çıkar. Kayınvalide de damadını kucaklarken şehvet hasıl olursa yine hürmet-i müsahere olur. Anne ve kayınvalidede bir şey olmayıp oğlunda veya damadında şehvet hasıl olursa yine hürmet-i müsahere olur. Yedi yaşından büyük, gösterişli kız ile de, hürmet-i müsahere olur. 15 yaşındaki kız, yüz yaşındaki dedesi ile de hürmet-i müsahere olabilir. Kızın ve ihtiyarların şehveti, kalbinin meyletmesi demektir.
Hürmet-i müsahere gibi herhangi bir tehlikeyi önlemek için, anne oğlunu, baba kızını severken dikkatli olmalıdır. Çocukların ana-babalarının ellerini öpmeleri kâfidir.
Hürmet-i müsahere, ana-baba ile olduğu gibi yabancı insanlarla da olur. Mesela herhangi bir yabancı kadına şehvetle dokunmak, unutarak veya yanılarak bile olsa, hürmet-i müsahereye sebep olur. Yani o kadının anası ile ve kızları ile o erkeğin evlenmesi Hanefi ve Hanbeli mezhebine göre haramdır. Bir kız da, bir erkeğe şehvetle dokunsa, o erkeğin babası ve oğlu ile evlenmesi haram olur. Şafii ve Maliki’de hürmet-i müsahere yoktur.
Sual: 80 yaşındaki deli ile de hürmet-i müsahere olur mu?
CEVAP
Evet.
Sual: Hürmet-i müsahere olması için, iki tarafın baliğ olması şart mı? Beş yaşındaki çocuğumla hürmeti müsahere olur mu?
CEVAP
Akıl baliğ olmak şart değildir. Ancak gösterişli olması büluğ hükmündedir. Beş yaşındaki çocuk, gösterişli olamaz.
Sual: (Unutarak da olsa hürmet-i müsahere olur) daki unutmak nedir?
CEVAP
Hürmet-i müsahereyi bildiği halde, hatırlamamak.
Sual: Elbise üzerinden dokunmakla hürmet-i müsahere olur mu?
CEVAP
Vücudun sıcaklığı hissedilecek derecede ince ise olur.
Sual: Hürmet-i müsaherede, hanımın anneannesi de annesi gibi mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Hanıma şehvetliyken kızım elimi tutsa, hürmet-i müsahere olur mu?
CEVAP
Hayır.
Sual: Hürmet-i müsahere için hanımın süt kızı, kendi kızım gibi mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Hürmet-i müsahere şüphesiyle Şafii’yi taklit caiz olur mu?
CEVAP
Vesvese zamanında mezhep taklidine lüzum yoktur.
Sual: Hürmet-i müsahere olan kadınla, halvet de haram mı?
CEVAP
Elbette haramdır.
Sual: Hürmet-i müsahere sebebiyle Şafii’ye göre nikahlanan, Şafii’ye mi geçer, yoksa sadece nikah ve talakta mı taklit eder?
CEVAP
Sadece nikah ve talakta taklit eder.
Sual: Bir babanın üvey kızı, kendi öz kızı gibi mahrem midir, bununla hürmet-i müsahere olur mu?
CEVAP
Evet, mahremdir. Eğer üvey kızını şehvetle öpse, hürmet-i müsahere olur. Yani hanımı, o adama haram olur.
Sual: Bir erkek ile yabancı bir kadın arasında, hürmet-i müsahere olunca, bunlar, bir biri ile evlenemez mi?
CEVAP
Evlenebilirler. Sadece o erkek, o kadının kızı veya annesi ile evlenemez.
Sual: S. Ebediyye’de, (Bir babayla kızı arasında hurmet-i müsahere hâsıl olursa, kızın anasıyla yani adamın hanımıyla adam arasındaki nikâh bozulmaz. Kadın başkasıyla evlenemez. Adamın, bu kadını boşaması lazım olur. Bu kadınla evli kalması ebedî haram olur) deniyor. Nikâh bozulmuyorsa, niye haram oluyor? Kadın, o adama haram oluyorsa, niye başkasıyla evlenemiyor?
CEVAP
Kadın, kocasıyla nikâhlı olduğu için, bir başkasıyla evlenemez. Hurmet-i müsahere olduğu için de, kocasına haram oluyor. Yani kendi hanımı, artık onun kayınvalidesi durumuna düşüyor, kayınvalidesiyle de, evli kalması caiz olmaz. Hemen boşaması gerekir.
Bir erkek, bir kadınla zina etse, o kadının annesiyle de, kızıyla da, evlenemez. O kadının annesi, kaynanası; kadının kızı da kendi kızı yerine geçiyor.
Böyle bir durum olduğu zaman, evliliği kurtarabilmek için Şâfiî mezhebi taklit edilir. Çünkü Şafii mezhebinde hurmet-i müsahere yoktur.
Sual: Şehvetle tutmak veya öpmek suretiyle, hem bir kızla ve hem de kızın annesiyle hürmet-i musahere olsa, hangisiyle evlenmek caiz olur?
CEVAP
İkisiyle de artık evlenmek caiz olmaz. Eğer annesiyle hürmet-i musahere olsaydı, kızıyla olmasaydı, o zaman annesiyle evlenmek caiz olurdu. Kızıyla hürmet-i musahere olup annesiyle olmasaydı, kızıyla evlenmek caiz olurdu. Bir kadını şehvetle tutunca veya öpünce, artık o kadının annesiyle veya kızıyla evlenmek caiz olmuyor.
Mahremi olmaz
Sual: Hürmet-i musahere olan yabancı kadının annesiyle veya kızıyla evlenmek haram olduğuna göre, bu kadınlarla aynı odada yalnız kalmak helal olur mu?
CEVAP
Helal olmaz, haram olur.
Torunla hürmet-i müsahere
Sual: Evli olan bir erkek torun, elde olmadan babaannesinin elini öperken şehvetlense, hürmet-i müsahere açısından nasıl bir durum meydana gelir?
CEVAP
Üç durum ortaya çıkar: Babaannesi dedesine haram olur; babası annesine haram olur ve kendi karısı kendisine haram olur. Şöyle ki:
1- Torunla babaannesi arasında hürmet-i müsahere hâsıl olunca, babaannesi karısı hükmüne girmiş olur. Dedesi, torununun karısı durumundaki kendi karısıyla evli kalamaz.
2- Torunla babaannesi arasında hürmet-i müsahere hâsıl olunca, babası oğlu hükmüne girer. Bu oğlu da, baba hükmünde olan torunun annesiyle evlenemez; çünkü kendi karısı, babasının annesi olmuş oluyor.
3- Torunla babaannesi arasında hürmet-i müsahere hâsıl olunca, torunun babası, oğlu hükmüne girer. Oğlunun gelini [yani torunun karısı] oğlun babasına haram olur. (Redd-ül muhtar)
Kız torunla hürmet-i müsahere
Sual: Evli olan bir kız torun, babasının babası olan dedesinin elini öperken şehvetlense, hürmet-i müsahere açısından nasıl bir durum meydana gelir?
CEVAP
Üç durum ortaya çıkar: Dedesine babaannesi haram olur; annesine babası haram olur ve kendi kocası kendisine haram olur. Şöyle ki:
1- Kız torunla dedesi arasında hürmet-i müsahere hâsıl olunca, dedesi kocası hükmüne girmiş olur. Babaannesi, torununun kocası durumundaki kendi kocasıyla evli kalamaz.
2- Kız torunla dedesi arasında hürmet-i müsahere hâsıl olunca, babası oğlu hükmüne girer. Bu oğlu da, anne hükmünde olan torunun annesiyle evlenemez. Çünkü kendi karısı annesinin annesi olmuş oluyor.
3- Kız torunla dedesi arasında hürmet-i müsahere hâsıl olunca, torunun annesi kızı hükmüne girer. Kızının damadı [yani torunun kocası] kızın annesine haram olur.
Kaynana ile
Sual: Bir erkekle, kaynanası arasında hürmet-i müsahere olursa, durum nasıl olur?
CEVAP
Karısı kendisine haram olur. Şöyle ki: Kaynanası karısı hükmüne girer. Karısı da kaynanasının kızı olduğu için karısının kızıyla evli kalamaz.
Hürmet-i müsahere olunca, kurtuluş çaresi, Şafii mezhebini taklit etmektir. Çünkü Şafii’de hürmet-i müsahere ile haramlık meydana gelmiyor. (Dürer)
Şafiî’de hürmet-i müsahere
Sual: Şafiî mezhebinde hürmet-i müsahere olmadığına göre, mesela Hanefî gelinle Şafiî kayınpederi arasında hürmet-i müsahere hâsıl olsa, hangi mezhebe göre hüküm verilir?
CEVAP
Herkes kendi mezhebine göre hareket eder. Gelin Hanefî olduğuna göre, kayınpederiyle arasında hürmet-i müsahere hâsıl olunca, kayınpederinin hanımı gibi olur, kocası da oğlu hükmünde olur. Kocasıyla birbirine ebedî haram olur. Evliliği devam ettirebilmek için, nikâhta Şafiî mezhebini taklit etmeleri gerekir. İlk nikâhları Şafiî’ye uygunsa evliliğe devam ederler. İlk nikâhları Şafiî’ye uygun değilse, Şafiî’ye göre tekrar nikâh kıymaları gerekir. Kayınpeder ise, Şafiî mezhebinde olduğu için, onun bir şey yapması gerekmez.
Hürmet-i müsahere
Sual: Bir erkek, herhangi bir sebeple şehvetli iken, bir kadına dokunsa hürmeti müsahere olur mu?
CEVAP
Hayır, dokunduğu kadından dolayı şehvet hâsıl olmadığı için, hürmet-i müsahere olmaz. Bizzat kendisine şehvetlenirse, o zaman hürmeti müsahere olur.
